Deklaro de la Akademio de Esperanto pri la Esperanta litero ? |
2023-06-30 |
La 9-an de aprilo, per jeso de 86% el la vo?donintoj (43 el la 45 akademianoj vo?donis), la Akademio de Esperanto aprobis la jenan deklaron: A. La Akademio de Esperanto konstatas, ke la Esperanta litero ? plej ofte aperas en la sonkombinoj "a?" kaj "e?"; e? inter spertaj esperantistoj ne regas konsento pri la demando, ?u la litero ? estas permesebla anka? en aliaj pozicioj, kaj se jes, en kiuj pozicioj; la Gramatiko de la Fundamento de Esperanto (en siaj germana kaj rusa versioj) instruas, ke ? estas uzata nur post vokaloj; ekzistas provoj anstata?igi la malmultajn ekzistantajn Esperantajn radikojn, en kiuj ? ne estas anta?ata de a a? e, per aliaj radikoj a? esprimoj, ekzemple "po?po" per "pobo" a? "?ipvosto", kaj "?ato" per "vato". B. Detale studinte la problemaron, la Akademio rekomendas, ke, proponante novan Esperantan radikon, oni evitu uzi en ?i la literon ? en alia pozicio ol en la sonkombinoj "a?" kaj "e?"; rekomendas – depende de la situacio – uzi v a? u anstata? ?, kiam oni kreas novan Esperantan radikon surbaze de nacilingva esprimo enhavanta la sonon de ? (a? similan sonon) ne anta?atan de a a? e; agnoskas, ke la Fundamenta kaj plej kutima nomo por la litero ? estas "?o"; akceptas, ke en elkri-esprimoj kaj sonimitoj la litero ? povas aperi en aliaj pozicioj ol en kutimaj Esperantaj radikoj, ekzemple silabkomence a? inter konsonanto kaj vokalo (kiel ekzemple en la zamenhofa elkri-esprimo "?a" kaj en la sonimito "k?aks"); opinias, ke, indikante la prononcon de fremdaj esprimoj per Esperantaj literoj, oni uzu ? por indiki sonon egalan a? tre similan al la Esperanta prononco de ? sendepende de la pozicio de la sono en la koncerna esprimo, ekzemple Wells [?elz] kaj Pwani [p?ani], tamen konsciante, ke tia prononcindiko ne estas esperantigo. (el akademio-de-esperanto) Redaktoro: Xie Ruifeng Facebook: ?ina Fokuso / China Focus - Esperanto Twitter: El Popola Chinio WeChat: Skani la du-dimensian kodon por legi EP? en WeChat |