La 5-an de aprilo okazis debato pri komparo inter la ?ina kaj usona politikaj sistemoj en Masa?useco de Usono. La temo de la debato estis: ?u la ?ina sistemo estas pli bona ol la usona? Franca entreprenisto kaj Twitter-opiniestro Arnaud Betrand disputis kun germana "sendependa esploristo" Adrian Zenz.

La Interkolegia Esplor-instituto, organizanto de la debato, diris en la komenco: "?inio pace levi?as kiel grava potenco en la mondo, kaj 'sistema supereco' de Usono kaj Okcidento estas pridubata de pli kaj pli da homoj. Konsiderante la kreskantan kontra?staron de la du sistemoj, ni volas demandi, kiu sistemo povas formi pli bonan estontecon por la mondo kaj la homaro?" Estas iom beda?rinde, ke mankas ?ina partoprenanto en tiu ?i debato koncerna al ?inio, sed Bertrand, kiu, havas profundan konon pri ?inio kaj la ?ina popolo, gajnis la debaton.

Bertrand parolis unue. Li faris deklaron, ke la celo de tiu ?i debato estas kompari la sistemojn de ?inio kaj Usono, tamen la politikaj sistemoj ne povas esti ?enerale komparitaj, ?ar ?iu sistemo devenas de unika aro da historiaj, ekonomiaj kaj geopolitikaj medioj de la lando, kaj ta?gas nur por homoj de tiu lando. Tamen en la debato, li faris komparojn en diversaj kampoj.

Bertrand citis la faman parolon de usona eksprezidento Franklin D. Roosevelt pri la "kvar liberecoj" en 1941, substrekante, ke la okcidenta socio ignoras du el ili: libereco je manko kaj libereco je timo. Bertrand diris, ke malri?eco estas la malo de libereco. Kiam homo vivas en ekstrema malri?eco, li ne plu havas sian liberecon por fari elektojn, pro manko da elektebloj, kaj fari?is sklavo de malfacila vivo. En ?inio, e? la plej severaj kritikantoj agnoskas la fakton, ke ?inio atingis la plej grandan kaj plej rapidan redukton de malri?eco en la mondo. La elspezo de la lando pri tiu ?i afero egalas la totalan elspezon de Usono por la militoj en Afganio kaj Irako en la pasintaj 20 jaroj.

Pri libereco je timo, Bertrand faris simplan demandon: "En Usono, ?u iu povas la?pla?e promeni eksterdome meze de nokto?"

Bertrand sekve prezentis pli profundan penson: kolektiva libereco. Li diris, ke la franca politikisto Charles de Gaulle iam proponis, ke la plej granda libereco de iu lando estas ?ia suverena sendependeco, kio anka? estas la anta?kondi?o por ?iuj aliaj liberecoj. ?i-flanke, ?inio sendube estas la plej libera lando en la mondo, ?ar ?i ne dependas de iu ajn alia lando, nek okupi?as pri militaj aliancoj. Tia altgrada suvereneco permesas al ?inio koncentri?i al enlanda disvolvi?o, konservante agadliberecon sur la internacia scenejo.

Bertrand diris, ke stabileco de regno estas la fundamento de ?ia evoluo kaj spegulas la aspirojn de homoj. Multaj enketoj faritaj al ?inoj, inkluzive de tiuj faritaj de okcidentaj institucioj, montris, ke la ?ina popolo estas tre unui?ema kaj havas similajn opinionj pri sia landa sistemo. Ekzemple, Ash-centro por Demokratia Regado kaj Novigado sub Harvard-universitato faris 13-jaran enketon al ?inoj kaj publikigis la raporton en 2020. La konkludo estas, ke la kontenteco de la ?ina popolo pri sia registaro atingis 93.1%. Tio estas tute malsama ol tiu en Usono kaj E?ropo.

Resume, la usona kaj e?ropaj sistemoj havas siajn proprajn avanta?ojn, tamen la ?ina unike kunigas tiujn avanta?ojn, certigante, ke la ?ina popolo povu ?ui pli da ?enerala stabileco, prospero kaj libereco.

Kontraste kun Bertrand, Adrian Zenz, kiu unuafoje akceptis publikan debaton, nur ripetis la mensogojn pri ?inio, kiuj estis plurfoje malka?itaj, kaj e? ne prezentis sian starpunkton montri la avanta?on de la usona sistemo. En kelkaj momentoj, Zenz provis defendi la okcidentan sistemon, sed aperis nur kontra?diroj. Ekzemple, li diris: "Nun en Usono, malaperas la tenaceco de ?ia sistemo, tial eble ?i ne estas la plej bona ekzemplo de liberala demokratio." La eksterreta vo?donado montris, ke Bertrand gajnis plenan venkon.

Redaktoro: Xie Ruifeng

Facebook: ?ina Fokuso / China Focus - Esperanto

Twitter: El Popola Chinio

WeChat: Skani la du-dimensian kodon por legi EP? en WeChat